Een jongen en een meisje uit een dorpje aan het Comomeer staan op het punt met elkaar te trouwen, maar door allerlei tegenslag worden zij in de verwezenlijking van hun eenvoudig geluk gehinderd. Met dit simpele gegeven heeft Alessandro Manzoni (1785-1873) een roman geschapen die het onomstreden toppunt is van de Italiaanse literatuur en die in de wereldliteratuur een heel eigen plaats inneemt. De angstige pastoor die het huwelijk moet inzegenen, bedenkt allerlei uitvluchten om zich er buiten te houden. Hij is de eerste in een lange reeks van mensen die krachtens hun functie het volk moeten bijstaan, maar alleen aan zichzelf denken en daardoor anderen aan hun lot overlaten, onderdrukken en uitbuiten. Terwijl hij overal naar bijstand zoekt om zijn huwelijk gesloten te krijgen, komt de jongeman terecht in een opstand van het volk tegen zijn machthebbers en wordt er, ongewild, een van de kopstukken van. De roman is dan geworden tot het drama van een door wanbestuur, zelfzucht en wetteloosheid geteisterd land, dat zijn beslissend hoogtepunt vindt in de afschuwelijke pest van Milaan in 1630, waar, in een inferno van lijden en boosheid, ook de edele menselijkheid tot volle ontplooiing komt. Met een groot compositorisch vermogen en een uitzonderlijke uitbeeldingskracht heeft Manzoni deze roman uit de donkerste periode van de Italiaanse geschiedenis bevolkt met een verscheidenheid aan personen, die allen hun aandeel hebben aan het tijdperk waarin het onrecht oppermachtig scheen. Daarmee schiep hij een werk, dat niet alleen in de vorige eeuw, toen Italië de vreemde onderdrukkers van zich af trachtte te schudden, een diepe indruk van actualiteit maakte, maar dat ook nu nog voor iedere Italiaan het nationale epos is.