Reeks	: Amstel Literair
Nummer	: 81 - 82
Uitgeverij	: L.J. Veen
Jaar	: ---
Schrijver	: Lion Feuchtwanger
Titel	: Jood Süss
Oorspr. titel	: Jud Süss
Tekeningen	: ---
Bladzijden	: 411
Foto	:

 

 

Inhoud

: Bewerking van de achterkant:

 

In zijn roman 'Jud Süss' heeft Lion Feuchtwanger een treffend, verantwoord beeld gegeven van de politieke machtsstrijd binnen het Hertogdom Wurtemberg in het begin van de 18de eeuw en van de belangrijke plaats die dit land in het Heilige Roomse Rijk innam. Hoewel zelf jood, trekt hij geen partij; noch voor de parlementariërs, noch voor de katholieken, noch voor de joviale hertog of diens 'hofjood'. Hij handelt niet alleen uit solidariteit maar ook uit eigenbelang.

We zouden Süss kunnen vergelijken met Reinaard de Vos: Wij bewonderen zijn slimme streken en zijn charme, maar vinden zijn nietsontziende machts- en bezitswellust onuitstaanbaar. Zo staat ook de hertog er tegenover, aan wiens opkomst Süss de zijne heeft gekoppeld. Karl Alexander, veldheer en allesbehalve diplomaat, heeft de hersens van de jood nodig om met voorbijgaan van de grondwet land en volk van Wurtemberg aan zijn eigen glorie dienstbaar te maken. Juist als hij meent zijn doel volledig te hebben bereikt en zich van Süss te kunnen ontdoen, heeft integendeel de jood zijn val bewerkstelligd.

Hier houdt de vergelijking met Reinaard op, die immers wel zijn haren maar niet zijn streken verliest. Süss neemt vrijwillig zijn aandeel in de schuld op zich, en als dat betekent dat een smadelijke dood hem wacht, gaat hij dit einde met opgeheven hoofd tegemoet, in zekere zin nog om zijn grandeur bewonderd en zelfs benijd door enkele regeerders van het tweede plan.